mardi 28 février 2012

U Tira G (2/5)

Una nuvella di
Paulu Franceschi


II. Turghjeta, u 13 lugliu 2084, sei ori dopu meziornu

Anghjula Santa aia compiu i so faccendi. Par oghji, li bastava. Aia zappittatu un pocu in u so urticeddu. A menti era in fiori è muscava chì era un incantu. Eppo Anghjula Santa aia castratu dinò uni pochi di peda di pumati. È ci era ancu vulsutu à inacquazzà i so zucchetti. Era cuntenti, Anghjula Santa, di u so travagliu è si ni vultava, pianamenti è bè, in casa soia. Li piacia à fà 'ssu travagliu dopu meziornu, versu cinqui o sei ori di sera, ma prima di a trabucinata quantunqua. Vinia bè tandu. Chì l'eria era cusì bona à st'ora. Ùn facia nè caldu nè fretu. È avali, Anghjula Santa si ni pudia ghjentra pianu pianu in a so casa.
In u circondu, si sintia un bisbigliu d'aceddi. Chì 'ssu locu era veramenti u paradisu di l'aceddi. Primamenti, ci era mori arburi casciuti. Sicundamenti,  era beddu pulitu in terra. À l'aceddi, li piacia u pulitu. È in più Anghjula Santa lacava sempri pà l'acidduchji uni pochi di graniceddi. Quissa, piacia mori à l'aciddamu. Faci chì cusì, à pocu à pocu, l'acidduchji s'erani arrighjunati. Uni pochi, erani mansi tonti. Quì ci era meruli, ghjandaghji, currachji, capineri, pettirossi. Ci era guasi tuttu u bulamu chì friquintava quiddi loca. Sicond'è l'aceddi, faciani à l'appiattu o à palesu. Chì ogni razza d’aceddu t’avia u so carattaru. In certi staghjoni, da luntanu, si sintia ancu u cuccu, a puppusgiula, è di i volti, ancu u pichjaronu. Ma quiddi ùn s'avvicinavani tantu. Inveci quì in piazza, ancu a cardalina è a codizzennula ci ghjunghjiani. Di i volti, 'ssi acidduchji si sintiani tutti à tempu. Uh chì cuncertu, tandu. Sintiati vo i trilli ! Tamanta lachedda ch'eddi t'aviani ! Ognunu vulia fà sapè ch'eddu era quì, è ch'eddu t’avia a più bedda boci. Anghjula Santa  cunniscia ogni cantu è ogni boci d'aceddu l'era famigliari.
Anghjula Santa francò u purtonu incù u sopraporta in petra zuccata di a so casa, si tirò l'usciu è sbuccò in u curridori. Ci fù u silenziu, eppo si sintì:
«Allora, ùn ti s'hè micca intesu, oghji», dissi a boci chjara è schietta d'Anghjula Santa. Ùn ha dittu nudda. Fà chì mi faci u musu. Mi faria piaceri di senta un pocu a to boci... »
Eh... ! Ch'è t'asciuvi !
Ma fà mi u piaceri, ùn cumincià micca à ghjastimà com'è tù faci sempri, dissi Anghjula Santa. Cerca di perda 'ss'abitudina, una volta par sempri.
Ch'è tù perdi a trippa è u biddicu !
Ah ! Cummenci dighjà ? A faci apposta allora. Hè par fà mi mantagà... Mi vò imbambuliscia, sì  Mi vo fà intuntiscia, aghju capitu.
Ch'eddu ti piglii un ventu !
Ùn ti si senti micca di a ghjurnata è a sola cosa ch'è tù dici, hè par fà mi ...
Ancu lampi tù i dita è divurà si li u falcu neru !
U vedi chì mi taglii a parola. Lascia mi finiscia, omancu, ciò ch'è dicu. S'è tù parli à tempu à mè !
Ch'è t'imbuffi !
Povar'à tè ! Ùn a sa micca chì a ghjastema voglii è ghjira, volta in capu à chì la tira ! risposi Anghjula Santa.
Ancu fussi tù nata tarantedda è marità ti si u cateddu muntaninu !
Ùn parli micca duranti un'ora è ùn trovi cà quissa à dì mi !? Ah sè bravu, si pò dì ch'è tù sè bravu incù mecu !
Ancu fussi natu tù ghjumenta di preti è manghjà ti si a to donna à l'aperitivu !
Com'è tù sè gattivu ! risposi Anghjula Santa. Sè veramenti malvaghju !
Ch'è tù lampi u fecatu è a melza !
Ah ! I pulmona i mi lasci... Com'è tù sè bravu ! Ancu i pulmona, u cori è u stomacu, mi sbrugliaraghju sempri. Eppo, pà u fecatu, ùn mi leva nudda, chì n'aghju quattru da cantu in u cungelatori. Unu, u mi faraghju insittà. Allora, ùn mi piglii altru nudda ?
Ancu perdi tù u ciarbeddu è i dita !
Ah, ùn ti bastava micca. S'è tù mi cacci po u ciarbeddu, allora tandu sò lecca. Quì po ùn mi ni sortu mancu in flacchina.
Ch'è tù sii castigata !
Pesta ch'è tù sè ! Ùn sa dì ch'è gattivi paroli.
Ch'è tù lampi u fecatu è divurà si lu i corba famiti... !
U m'ha dighjà cacciatu u fecatu, o tontu ! U mi vò livà dui volti, u fecatu ? Povaru à tè ! Ùn sa mancu cuntà ! Vecu chì sè bonu à ghjastimà è basta. A t'aghju ditta milla volti ! Ùn si pò micca avè una discussioni incù tecu.
Iiih... ! Ancu... !
Fora di a ghjastema, ùn sè micca capaci di dì calcosa di seriu, d'assinnatu. Aiò ch'ùn sè bonu à spiigà ti è fà cunnoscia u to parè comu tuttu u mondu.
Ch'è t'imbuffi !
Quissa l'ha dighjà ditta ! Cambia un pocu di discorsu ! Ripeti sempri listessi affari... Basta, basta. A vedi bè ch’ùn si po micca raghjunà incù tecu. Auh, t'aghju intesu abbastanza par oghji. U troppu stroppia ! Ùn dì più nudda, và. Cheta, cheta ! Ùn ti vogliu più senta.
Eppo ci fù u silenziu. Avali, si sintia dino u cantu di l'accidumu. Po a boci d'Anghjula Santa ripresi.
«Ti lasciu. À prestu, u me tisoru...».
A boci d'Anghjula Santa s'era fatta dolci, tennara tennara...

dimanche 26 février 2012

U Tira G (1/5)

Una nuvella di
Paulu Franceschi


I. Roma, u 9 aostu 2080

Facia buddonu in quidda tarrazza di caffè di a piazza Campu di i Fiori. Si sdrughjiani i baddini in istacca, à st’ora ! A piazza era bagnata da u soli è tuttugnunu era in brama d’un bichjeri o d’una rinfriscata. Pianareddu, l’omu pichjeti di ditu annantu à a tola.
– Allora quantu ?
– Cinqui millioni panscudi l'unu, risposi Felipe.
– Sò cari !
I dui omini fighjulavani i dui cilindri turchini posti annantu à a tola, affascinati. I dui ugetti erani longhi sei millimitri. Ed erani inturniati d’un alu turchinu intensu.
– Deci millioni panscudi in tuttu. Hè u prezzu. Par avè 'ssi neuroscanni, ci voni parechji anni di travagliu. Certi volti ancu parechji dicennii... Eppo ùn facciu micca minzioni di i risichi... A sapeti ch'è i nosci, i neuroscanni, sò unichi. Hè ropa rarissima, eccizziunali.  Un cucapá d'America Cintrali è un budibud di l’isuli Salomoni.
– Pudemu pagà u prezzu. Ma chì garantita t'aghju annantu à a qualità ? Attenti chì ci voli ch’è a ropa fussi d'ottima qualità. Chì s'ùn cunveni micca, vogliu essa rimbursatu subitu subitu.
Hè tuttu ropa garantita, dissi Felipe. A garantita, ci hè à centu par centu. S'ùn cunveni micca, si cambia. O si rimborsa, com'è vo vuleti. Ma a noscia, a ropa, hè di prima trinca. Ùn hè mai successu, ch'eddu ci fussi statu bisognu di rimbursà. Di i nosci neuroscanni, i clienti sò sempri cuntenti.
Sò cumpatibuli incù i Russii è i Sluveni, omancu ? Parchì t'avemu i clienti in Russia è in Sluvenia Suttana.
  Sò cumpatibuli incù ogni sterpa umana. I nosci ingeniori  a poni accirtà, chì i sperimenti apprufunditi ch'emu fatti l'ani dimustratu. L'emu missi à a prova, più d’una cintunara di volti. Par quissa, ùn emu mai avutu un prublemu.
  Allora cumpraraghju 'ssi dui. U cucapá è u budibud.
  Eppo l'indici di metacugnizioni hè altissimu: 121 pà u cucapá è 117 pà u budibud ! Sò stati misurati incù a famosa scala P-II-45-Davidson.
Và bè. Vi dumandaraghju dinò una discrissioni assuluta. Semu d’accordu ?
Ben’intesu ! Và senza dì si.
L’omu fighjulava annantu à u screnu tridiminsiunali olugraficu. À u capu di calchì stonda, feci parechji muvimenti di ditu annantu à u screnu, à spiccera, eppo capizzò:
  Hè fatta. V’aghju mandatu i solda.
Felipe cuntrullò annantu à u so screnu. À quandu compia a virificazioni, i dui cilindrini cambietini di mani.
  Allora t'avaraghju podarsi un'antra cummanda, da quì à un mesi o dui. A vi cunfirmaraghju. Mi ni ci vurria unu incù una lingua di i circonda di u Mari Tarraniu, l'isuli di prifirenza. Hè pussibuli?
  T'emu calcosa chì pudaria cunvena in priparazioni. Ghjustu appuntu pò essa prontu da quì à calchì mesi. Ma hà da custà caru. Emu pigliatu mori risichi par quissu ! Ma hè ropa d’altissima qualità, eccezziunali.
  Pagaremu, s'edda hè ropa bona.
  Hè bunissima. Ma ci hà da vulè à aspittà dinò un'ugna, ch’è tuttu fussi in ordini. Ma sarà prontu in tempu ed ora.