samedi 16 avril 2011

A Luttaria

Una nuvella di
 Marceddu Jureczek

à George Orwell


Aghju da mora. A sò par chì a m’ani ditta à mumentu, quand’eddi m’ani stesu nantu à issu lettu.
Ùn andeti à creda ch’eddi sò gattivi. Sò stati propiu bravi cù mecu. Ma a m’ani ditta, ùn ci hè nudda di parsunali, mi devini tumbà è basta. Hè a leghji cusì.
Eccu l’infirmiera chì ghjugni a sciringa piena.
Mi fighjula. Li surridini l’ochji. L’acu s’infilza in una vena. Si sparghji quiddu liquidu verdi chì arreca a paci, a sirinità.
A m’ani imprumissa. I crergu. Infini, mi tocca à credali.
Hè vera ch’e sariu campatu par pena di di più. Ma chì vuleti fà, ci hè statu quiddu bigliettu di a Luttaria…

Bisogna forsa ch’e turressi à divvi a me passata da l’iniziu. Ci vol’ ch’e a dichi à calchissia, ci vol’ chì u mondu sappii. Mi tocca à svilà a virità.
Mi chjamu Lionzu. T’aghju trenta trè anni è sò (infini eru), impiigatu ind’è l’assicurenzi. U tippu chì vi manda i lettari pà annunciavvi chì si pò dà chì vi sighiti primurati pocu è micca di i danni pussibuli incausati da a ghjatta, i pesci rossi o di pruteghja i ghjuveddi di Mariassunta o chì a criatura in u viculu, chì ùn ci hè manera di chjuda ochji a notti, prestu ingrandata pudaria aguircià i so cumpagni di scola ed arrubbassi i vitturi di u quartieru. Èbbè, in tutti i guai di a vita, picculi o grossi, t’emu una risposta pronta à bedd’à posta, un cuntrattu à favvi signà.
Eccu ciò ch’eddu eru. Ma un ghjornu, ci volsi ch’edda ghjunsi a crisa, a puttanaccia, maladetta crisa ch’edda sprifondi. U numaru di i disuccupati criscìa chì basta.
L’affari erani à segnu mali. L’impresa pirdia mori soldi. La ghjenti ùn s’assicurava più postu ch’eddi ùn aviani più nienti à assicurà.
Divimi strigna u currighjolu senza altru dissini i capi amministratori. Femu prestu chì osinnò ci n’andemu tutti à a malavia. Eiu, impinsiritu eru pà l’andatura di l’impresa ma à contu meiu, eru sicuru di essa mantinutu à u me postu. I me statistichi erani boni è più, ogni annu aviu sempri migliuratu i me risultati, imbavuchjavu di più clienti cà quali voglia fussi l’impiigatu. Sapiu venda…

M’ani licinziatu. M’ani missu fora. Un calciu in culu, avvedaci è tanti saluti.
Da rè di l’assicurenzi eru turratu disuccupatu. È quissa ùn la sapiu fà. Circà travagliu si pudia sempri circà. Di a me più bedda scrittura elettronica, aghju stampittatu ùn sogu quantu lettari, dumandendu, po à l’ultima chirendu un impiigucciu, ancu pà impastà l’inviluppi di stupu.
I vosci qualificazioni ùn vi parmettini d’appratenda à un postu cumpagnu. Un’ antra manera di dimmi, và è mettitila in quiddu locu, o barnacà. Sè falatu à buleghju à u stercu di a sucità è ci ai da stà. D’altrondi solu ùn eru. Più di a mità di a pupulazioni di u paesi era tali è quali è mè. A crisa, a sapeti.
È sò longhi ed affannosi i ghjurnati di u disuccupatu. Ùn ci hè da tirà tanti salti.
I pochi soldi ch’eddu dà u guvernu ghjustu ghjustu s’eddi vi facini magnà. Anc’assai, c’era a televisiò. Issu rigalu divinu invintatu da culmà i ghjorni è i notti d’addisperu di quiddi à l’oziu. Chì vuleti fà, stavu à l’assolu. Una donna, mai ch’edda ni fussi ! Aviu sgubbatu senza rechiu da parvena à ciò ch’è t’aviu è avali ch’e ùn aviu più nienti, eru com’è un bisgiolcu, conciu è carminatu. A televisiò mi facìa da cumpagna. I prugrammi i cunniscìu tutti quanti. I telecompra, compra compra di a mani matina, cù a so robba framanti, indispinsevuli, à bon pattu (spiccetivi ghjà cari telespittatori chì ci n’hè pocu è micca da cantu). L’emissioni di cucina da mettavi a bocca in suchju quand’è vo seti avvezzi à sciaccavvi quiddu pezzu di ghjacciu quatratu chì à senta dì saria pesciu. L’infurmazioni di meza ghjurnata cù u so stolu di novi appacenti pà no altri i disucuppati (u guvernu si dà di rimenu da cumbatta a disucuppazioni, forza è curaghju cari telespittatori, intantu ùn vi sminticheti di u telefilmu di u dopumeziornu : l’ispittori avarà saputu quali hè chì hà tombu u vechju ricconu o tandu si ni sarà scappatu eddu cù a manicchina capibionda è puppulata, uh lu bruttu !). A sera, mi campavani quiddi emissioni chì i ghjovani voni divintà artisti ricchi è cunnisciuti senza mancu sapè fà un o di canna.
Vuliu essa mezzu à soldi eiu dinò, vuliu essa cunnisciutu è stimatu. U travagliu ùn arricchìa à nimu, quissa a lizziò ùn eru prontu à scurdammila. Inveci a televisò…
Passò a nuttata sveghju, l’ochji sbalangati ma senza mancu abbadà i maghjini invispiti chì sciuppavani nantu à u screnu. Sunniavu. Dumani, a mi tracciariu versu i scagni di l’agenzia di a disuccupazioni. L’infurmazioni annunciavani chì u guvernu avia trovu un mezu efficaci da sdrughja a massa di i privi di travagliu. Un attimu dopu, principiava quiddu ghjocu novu, a Luttaria.

Un palazzu grisgiu tarulatu à balconi chì ùn si poni cuntà da tantu ch’eddu ci n’hè, un furmiculaghju dundi s’accoglini à cintunari i funziunarii inaffaracciati da buscacci un travagliu o da ùn perda u soiu, eccu u ministeru di a disuccupazioni.

Pianu setti, scagnu duicentu sittantottu. Un descu neru longu longu chì impachjava a pezza, davanti una piccula carrega di plasticu, daretu un omu di meza ità persu in i pieghi di un carrigonu neru. Appesu à u muru, u ritrattu di u sgiò prisidenti, a faccia ammaschittata, tonda è liscia. U scontru principiò senz’altru.
- L’ufferti sò più cà schersi si pochi tempi, a vi dubbiteti. Mi dissi l’omu in pusonu daretu à u descu cù un surrisu largu è sticchitu, com’è disignatu di feltru. Ùn vi possu prupona nudda è nienti. Erati ind’è l’assicurenzi prima.
- Isiè, ma oghji mi piaciaria à scambià d’attività.
- Vi stocu à senta. Mi risposi.
- A televisiò, a televisiò m’intaressa mori. Comu ci vurrà à fà pà travagliacci ?
Di un colpu di renu, u funziunariu feci avanzà u so carrigonu, sposi i so voiti nantu à a tola, mi fighjulò in ochju.
- Ùn s’entri micca cusì faciuli à a televisiò. Cù a crisa, hè turrata primura statali. Tutti quiddi chì ci travagliani o chì ci ghjocani si spizzicani di fusu. Mi dispiaci à divvila, ma ùn possu accunsenta à a voscia dumanda. U scontru hè compiu, à truvacci da quì à un mesi.
Di colpu s’alzò è m’insignò a porta di bracciu.
- Intantu, u Statu vi rigala un bigliettu di a Luttaria à posta pà i disuccupati. Fà chì tuccarà à vo d’essa u prossimu vincitori. Avvedaci.

In u trasportu cullittivu chì mi purtuava in casa, stracciò a lettara datumi da u funziunariu. Indrentu, u solitu cartulari d’inchiesta à riempia, u me sceccu di l’allucazioni è un ticchettu ciaddu è rossu. Nantu ci era scrittu in neru : «Luttaria di a furtuna. Sola pà i disuccupati» sottu, setti filari di numari à davvi a pena in capu. Chì nasci spirendu, mori cachendu, dicia u tintu di babbu. Tutt’à manera, altru ùn si pudia fà.
In casa, senza tricà, accesi a televisiò. Ad ogni ora, ùn si parlava più cà di quidda luttaria. Diciani chì si tiraria dui volti à sittimana è chì ogni volta ci saria un vincitori. U prima premiu, una massa di soldi da favvi sminticà a disuccupazioni pà u sempri. Soldi abbastanza da campà in u lussu è u benistà pà cent’anni è più. Ch’avariati fattu vo ? vi sentu da quì, ma fetila finita. Avariati fattu com’è mè. Ci avariati cridutu. Avariati aspittatu ad ogni emissioni da veda s’eddi surtiani i biati sciffri di u ticchettu. Senza lavavvi, senza sbarbavvi, l’ochji sciarpati davanti à a televisiò.
I vincitori, ùn bastavani i soldi, t’aviani a so emissioni da eddi. L’avariati visti fendu a spacca cù i vitturi longhi da quì à culà è certi pezzi di donni chì pariani sciuti da calchì filmu di scenza finzioni. Spindacciavani à dritta è à manca senza mancu riguardu alcunu pà quiddi chì campacceghjani cù a limosina di u Statu. D’altrondi, nimu truveti à dì. Comu, uni pochi vastani tanti soldi, è part’è più di i parsoni facini i pacialaghji. Infini, eiu dinò aghju sunniatu. Filavani i sittimani è i prima vincitori sparisciani. Forsa si n’andavani à sciurassila ind’è l’isuli trupicali.
Eppò una sera l’animatrici, un pizzonu,  vistuta à a moda chì paria meza cà spugliata, i culi spaccati da una siguletta, u surrisu largu è sticchitu, annunciò i risultati. Isiè, i me sciffri tutti quanti erani sciuti. I mei. È fighjula è fighjula è po fighjula un antru pocu, ùn pudia andà diversu. I listessi numari. M’aviani mintuvatu, nomu è casata. Avà sì chì ci aviu da passà à a televisiò.


U tempu scorsi in fughjina. Tanti soldi. Era com’è ad essa strascinatu da una fiumara pazza. A mani, mi scitavu in u lettu immensu, linzoli di seta è un paghju di donni à fiancu. A sera a me facciaccia era in i casi tutti quanti di la ghjenti da falli mantagà. Tuttu era licitu è facìu tuttu ciò chì piacìa à mè.
Ma c’era una tiscara à pagà. Megliu avariu fattu à sapella.
Una sera in a villà ch’e m’eru pagatu ancu i me soldi scuccagnati, m’appruntavu pà andà à l’emissioni di i vincitori. Un chjoccu spavintevuli feci trimà u casali tuttu quantu. Aviani spundatu a porta. Tanti è tanti passi putenti è dicisi ribumbavani in i curridori è i scali. In una scappiamanata, a camara s’era impiuta da una banda d’umatali vistuti di neru. Ùn ebbi mancu u tempu di vestami cù quiddu custumu turchinu fattumi à bedda posta da un sartori vistu à a televisiò. Aghju fattu pà agguantà u teleffonu è chjamà à l’aiutu ma ùn valsi. Una matanghitata secca mi sdragheti in terra. Intornu à mè, u mondu era turratu rossu. Un paghju di scarpi s’avvicineti. Una mani mi strinsi u polzu. Dopu più nienti.

Aghju da mora. A sò par chì a m’ani ditta à mumentu, quand’eddi m’ani stesu nantu à issu lettu.
Ùn andeti à creda ch’eddi sò gattivi. Sò stati propiu bravi cù mecu. Ma a m’ani ditta, ùn ci hè nudda di parsunali, mi devini tumbà è basta. Hè a leghji cusì. À chì vinci, devi mora.
Eccu l’infirmiera chì ghjugni a sciringa piena.
Mi fighjula. In faccia t’hà quiddu surrisu largu è sticchitu. Com’è fattu di feltru. L’acu s’infilza in una vena. Sparghji u liquidu verdi chì arreca a paci è a sirinità.
A mani imprumissa. I crergu. Infini, mi tocca à credali.
Hè vera ch’e sariu campatu vulinteri par pena di più.
Ma chì vuleti fà, m’era tocca ch’e vincissi à a Luttaria…

È ultima nutizia prima à mova, u guvernu a l’avia fatta à fà calà a disuccupazioni…

4 commentaires:

  1. Infine un guvernu efficace !! BRRR

    è una scrittura efficace dinù di marceddu!

    RépondreSupprimer
  2. Pà raghjoni strani, l'intruta "ultimi cumenti" ùn viaghja più dipoi parichji ghjorna...

    Ùn ci semu par nudda, ben intesa.

    MB

    RépondreSupprimer
  3. Popopo... Sti scritti in corsu, un hè micca seriosu ! Preferiscu leghje à Michel Onfray

    RépondreSupprimer
  4. Varcati i 30 000 pagini letti !

    Tanti ringraziamenti à quissi chì passani è ci leghjini.

    Da quì à pocu d'altri testi...

    MB

    RépondreSupprimer